Voyage dans ma chambre d'Alès

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(D'après "Voyage dans ma chambre", Xavier de Maistre, 1794) 

Ce voyage a duré plus de 2 ans, de mi-Mai 2019 à mi-Octobre 2021, bien qu’interrompu deux fois par une hospitalisation pour une opération. La chambre faisait 36 m2, rangement et salle de bains compris, soit une surface au sol de 6 mètres sur 6, divisée par des cloisons. De temps en temps, il fallait marcher « à l’égyptienne », c’est-à-dire avec le corps de biais, d’autant qu’il y avait un lit de 2 mètres sur 2 au milieu de la pièce, ce qui équivaut à un obstacle de 4 m2 au milieu du séjour ! 

Pour mes amis, j’ai décrit ce logement comme une caravane sans roues, car en un rien de temps j’avais tout à portée de main : petite cuisine, machine à laver, four, petite table pour manger, livres et DVD, vêtements, chaussures, outils, salle de bains (même avec baignoire !), du matériel pour la peinture, ainsi qu’une table de travail avec imprimante et ordinateur. Ma fille m’a aidé en apportant une chaise de bureau qu’elle avait dénichée dans une poubelle près de la maison.
Dès que j’avais vu cet espace vide à ma première visite, j’avais trouvé l’atmosphère relativement agréable : murs peints en blanc, portes dans des tons gris neutres ; il y avait même un débarras avec des étagères, le chauffage central. Le seul inconvénient était un élément de cuisine très minime, et par conséquent, la première chose que j’ai faite après avoir eu les clés, a été de monter une cuisine plus fonctionnelle avec du bois que j’avais en réserve, de fabriquer des étagères, un plan de travail et une plaque de cuisson qui manquait. J’ai peint le tout de couleur anthracite, commençant ainsi à améliorer l’espace pour plus de confort au quotidien, en installant rideaux et lampes, plus un projecteur pour visionner des films sur grand écran. J’y ai ajouté une table de patio avec chaises pliantes pour recevoir les visiteurs, vu qu’on ne peut pas dignement les inviter à s’installer sur le lit, sauf exceptions !

En y vivant au quotidien, avantages et inconvénients sont apparus. Tout d’abord l’avantage d’un loyer relativement bas pour quelqu’un comme moi, aux revenus limités. Ensuite, la commodité de pouvoir nettoyer le tout en 15 mn avec un balai et un aspirateur (d’occasion), et celle de parcourir de courtes distances pour cuisiner et manger ! Fenêtres orientées à l’Est, donc toujours du soleil le matin par beau temps dans l’appartement. Si j’étais fatigué ou avec des douleurs musculaires, possibilité d’un bain pour chouchouter le corps. La détente avec les films en grand format projetés sur le mur, avec un bon son.
Puis l’hiver est arrivé, la température a considérablement baissé parfois jusqu’à zéro, et il s’est avéré que la pièce pouvait à peine être chauffée. En effet, c’est un immeuble des années 70 avec beaucoup de béton et un plancher non isolé ; je suis situé au rez-de-chaussée, dans un appartement sans voisins directs, et à côté d’un long mur adjacent à l’entrée laissant pénétrer le froid. Sans compter une très vieille chaudière (qui a depuis été renouvelée), et des radiateurs qui ne remporteront jamais un prix de beauté ! Ces hivers là, je portais des sous-vêtements thermiques, j’enfilais des gilets épais, et je plaçais un radiateur électrique à bain d’huile près des jambes pour ressentir encore un peu de chaleur.  Néanmoins, dormir dans ce froid n’était pas un problème avec une couette convenable.
Le deuxième inconvénient concernait mon métier : peindre des tableaux, au moins dans un format auquel j’étais habitué, une toile d’un mètre carré minimum. Or, ce n’était tout simplement pas possible dans cet appartement, d’abord parce qu’il fallait pouvoir prendre du recul pour évaluer la toile en cours de travail ; ensuite il n’y avait pas de place pour la poser par terre, mon lit n’étant pas un lit gigogne. Je n’avais donc pas d’autre choix que de travailler à petite échelle, ce que j’ai fait. Ah, … comme j’ai regretté le studio que j’avais auparavant à Amsterdam, à Bali, puis au château en France ! … 

Debout dans cet espace limité actuel, je me mettais à fantasmer en voyageant virtuellement par ordinateur, puisque heureusement la connexion internet était bonne, surtout avec la fibre optique. Je me sentais comme un vrai surfeur sur les ondes électroniques ! Par exemple, j’allais régulièrement à Amsterdam, je retournais à Bali (où Google Streetview fut également disponible entre temps), dans la villa où j’habitais. J’ai survolé des paysages magnifiques et particuliers à l’intérieur et à l’extérieur de l’Europe. J’ai suivi les informations du monde entier, et, grâce à des amis, j’ai pu regarder d’intéressantes émissions de télévision néerlandaises et/ou suivre l’actualité. Plus de 6 mois plus tard, en Mars 2020, le Covid-19 a fait son apparition, et je n‘ai pas tardé à être condamné, comme beaucoup d’autres, à rester confiné à l’intérieur. Tout au plus je sortais pour acheter des produits de première nécessité ; ainsi, pendant longtemps, je n’ai vu que le personnel du supermarché le plus proche. A chaque sortie, il fallait remplir une attestation expliquant pour quel motif on quittait la maison. Cependant, toutes sortes de messages humoristiques passés par divers médias ont permis de garder le moral, même si, dans mon cercle d’amis, tout le monde a trouvé la situation étrange et incertaine. Les personnes disposant d’un jardin, d’un balcon ou d’une terrasse, ainsi que celles ayant un chien furent celles qui se plaignirent le moins, étant privilégiées pour être en extérieur.

Mon évasion - pour interrompre ce voyage à travers une pièce - s’avéra inattendue.
Au printemps, je me suis soudain senti étouffer ; j’ai alors pensé qu’il s’agissait peut-être d’un des symptômes du Covid-19. M’asseoir, m’allonger, marcher dans la pièce n’a pas aidé ma respiration, et après plus d’une heure ainsi, j’ai décidé d’appeler une ambulance. Sur une civière d’hôpital une heure plus tard, j’ai passé la nuit en observation sous oxygène. Un cardiologue de garde a décidé le lendemain matin que j’avais besoin d’un examen cardiaque complet pour vérifier vaisseaux et ventricules avec une minuscule caméra. Cela devait avoir lieu dans un autre hôpital de Nîmes plus spécialisé. En fait, mon propre cardiologue avait déjà préconisé un tel examen, mais la pandémie et les annulations de traitements associés avaient interrompu le processus. Après une heure de route en ambulance, le bilan cardiaque a finalement pu être réalisé le jour même en situation d’urgence, grâce aussi à toutes les annulations d’opérations non essentielles. La conclusion en fut que je devais subir rapidement une intervention chirurgicale pour fournir à mon cœur 4 diversions que l’on appelle « pontages ». Au réveil de l’examen, je n’avais aucune idée de ce dont parlait le médecin ; j’ai donc hoché la tête en signe d’accord. Ce n’est qu’à mon retour en service de soins cardiaques que j’ai pu trouver en ligne ce dont il s’agissait, et ce fut bien sûr un choc, d’autant plus que je n’ai pas pu recevoir de visite pour partager cette nouvelle, car le chagrin partagé est finalement un demi chagrin. Après deux jours de solitude - bien que le personnel soignant ait été très attentionné - j’ai accepté le destin et j’ai tout laissé venir à moi, y compris le fait qu’il faille m’ouvrir la poitrine et que des vaisseaux seraient également transplantés de mes jambes. L’opération et la convalescence se sont bien passées, mais un retour dans ma chambre n’était pas encore envisageable. La rééducation a eu lieu dans une clinique spécialisée d’Avignon. Trois semaines de vélo, des exercices de respiration, de nombreux médicaments, un contrôle des cicatrices, et me voilà à nouveau un homme libre ! On peut dire que j’ai utilisé la période de confinement de manière très efficace, car à la sortie de la clinique il y a eu des mesures d’assouplissements de la part du Gouvernement pour augmenter la liberté de circuler de chacun.

Pourtant, en parlant de liberté de mouvements, celle-ci restait - sauf dans ma tête - très limitée dans ma pièce, et je dépendais de cet espace pour la poursuite de la récupération, qui s’est d’ailleurs bien passée. Ce qui m’a fait du bien, à l’hôpital et après sa sortie, ce fut d’écrire des « Haïkus », puis de les publier dans un petit livret à vendre aux amis et connaissances. Textes sur le virus Corona, sur les saisons et les découvertes de la chirurgie cardiaque. Un couple d’amis m’a aidé à en sortir également une version française.
A l’automne 2020, j’ai rencontré une infirmière résidant à Antibes, et cela s’est transformé en une histoire d’amour de courte durée ; j’étais prêt pour cette nouvelle étape de la vie après avoir réparé mon cœur défaillant. Au vu des mois précédents, cela ne pouvait certainement pas faire de mal d’avoir une infirmière à proximité ! Cependant, début 2021, elle a brusquement cessé tout contact lorsqu’elle a vu que je semblais bien tenir à elle. Six mois se sont ensuite écoulés jusqu’à ce qu’elle me recontacte cet été et me demande si je souhaitais la revoir. Bon, je le voulais. Mais tout d’abord, je suis parti naviguer en Grèce avec un ami hollandais. A mon retour, elle paraissait semble-t-il avoir résolu son problème : elle avait, dit-elle, trouvé du travail près de chez moi et paraissait prête à tourner le dos à Antibes. Elle expliquait que la distance (3 h 30 de route entre nos lieux respectifs de résidence) avait contribué à mettre fin à notre relation initiale. Nous avons discuté et eu l’idée de chercher un endroit où rester ensemble, sachant également que ma chambre étant déjà petite pour une seule personne était donc encore moins habitable pour deux. Nous avons finalement trouvé une maison qui remplissait toutes les conditions idéales et avons déménagé toutes les choses utiles dans cette nouvelle habitation ; ma pièce d’Alès ne servirait désormais « que » d’atelier pour peindre et stocker mes œuvres. Cette nouvelle aventure à deux a pourtant en partie échoué. En effet, pour toutes sortes de raisons, ma partenaire s’est très vite effondrée moralement et a choisi de reprendre ses affaires pour rester un moment en famille à Lyon, tout en annulant du même coup son nouveau travail à proximité.
Mon voyage autour de ma chambre s’est par là même en grande partie terminé puisque j’habite désormais une vraie maison avec terrasse, un petit jardin, chambre d’amis et une pièce à vivre très agréable. De cette façon, la pandémie peut continuer si nécessaire !
La contrepartie, c’est que je dois essayer absolument d’augmenter mes revenus, et je m’y emploie comme un fou, si je veux pouvoir payer le loyer et les frais associés chaque mois. Pour commencer, j’ai converti tous les éclairages en lampes LED qui consomment peu d’énergie, et je ne chauffe que le salon. Chaque petit geste compte !

Reis door mijn kamer in Alès

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Naar aanleiding van "Voyage dans ma chambre", Xavier de Maistre, 1794)

Ruim twee jaar heeft die reis geduurd, van half mei 2019 tot half oktober 2021. Weliswaar met een onderbreking omdat ik twee maal werd opgenomen in een ziekenhuis voor een operatie. De kamer was 36 vierkante meter, berging en badkamer meegeteld. In feite een vierkant vloer oppervlak, 6 bij 6 meter om precies te zijn, opgedeeld door scheidingswanden. Je moest nu en dan "Egyptisch" lopen, zeg maar met een gedraaid lijf. Vooral omdat midden in de ruimte een bed van 2 bij 2 meter stond, dat komt neer op een obstakel van 4 vierkante meter, midden in het woongedeelte. 

Voor vrienden omschreef ik het onderkomen als een caravan zonder wielen, in een handomdraai had ik alles bij de hand: kleine keuken, wasmachine, oven, kleine eettafel, boeken en DVD's, kleding, schoenen, gereedschap, badkamer (zelfs met ligbad!), materiaal om te schilderen en een werktafel met printer en computer. Mijn dochter hielp mij aan een bureaustoel die ze bij het afval zag staan vlakbij de woning. Bij de allereerste bezichtiging, toen de ruimte leeg was, vond ik de sfeer voldoende aantrekkelijk. De muren waren wit geverfd, de deuren in neutrale grijstonen, er was een berging met legplanken, centrale verwarming en de enige tegenvaller was een wel heel miniem keukenblok. Dus het eerste wat ik deed toen ik de sleutel op zak had, was met hout dat ik in een opslag had liggen een keuken samenstellen, met legplanken, een werkblad en een kookplaat, want die ontbrak ook. Dat allemaal geschilderd in anthraciet kleur en zo begon de ruimte te verbeteren voor het hebben van dagelijks gebruiksgemak. Gordijnen en lampen opgehangen, een projector geïnstalleerd om grootbeeld films te kijken en een terrastafel met klapstoelen geplaatst om daar te kunnen eten en eventueel bezoek te kunnen ontvangen. Je kunt nu eenmaal niet iedere bezoeker uitnodigen om op het bed te gaan liggen, uitzonderingen daargelaten. 

Tijdens het wonen aldaar kwamen de gemakken en de ongemakken aan het licht. Allereerst het gemak van een relatief lage huur, dat soort woningen zijn bedoeld voor mensen met een beperkt inkomen, zoals ik. Tweedens was het praktisch goed te doen om het geheel schoon te houden of schoon te maken. Met bezem en een (tweedehands) stofzuiger was je binnen een kwartier klaar. En verder, ook om te koken en te eten hoefde je slechts korte afstanden af te leggen. En de ramen waren gericht op het oosten, dus bij mooi weer altijd een stralende ochtendzon in huis. Was ik moe of had ik spierpijn, dan deed een ligbad wonderen om het lijf te verwennen. Om te ontspannen keek ik films op groot formaat geprojecteerd op de muur en met goed geluid. 

Toen werd het winter, zakte de buitentemperatuur aanzienlijk, soms tot rond de nul graden Celcius en zo bleek dat de ruimte nauwelijks warm te krijgen was. Tja, een gebouw uit de zeventiger jaren met veel beton en een niet geïsoleerde vloer, benedenwoning zonder aangrenzende, stokende buren en een lange wand die aan het entreegebied grenste, dat hielp ook niet om warm te worden. Plus een heel oude verwarmingsketel (die inmiddels is vernieuwd) en dito radiatoren, die bovendien nooit een schoonheidsprijs zullen winnen. Die winters daar heb ik thermisch ondergoed gedragen, dikke vesten aangetrokken en bij mijn benen een electrische radiator (gevuld met olie) geplaatst om toch iets van warmte te voelen. Slapen bij die kou was geen probleem met een fatsoenlijk dekbed om onder te kruipen. Het tweede ongemak betrof mijn werk: schilderijen schilderen. Althans op een formaat dat ik gewend was, een doek van minstens een vierkante meter. Dat kon daar gewoon niet, ook omdat je tijdens het werk achteruit moet kunnen lopen om het doek in wording te beoordelen. Om het op de grond neer te leggen, daar was geen plaats voor, mijn bed was geen opklapbed. Dus zat er niets anders op dan op klein formaat te werken en dat heb ik gedaan. Maar wat miste ik het atelier dat ik voorheen wel had, zowel in Amsterdam, in Bali als in het kasteel in Frankrijk. 

Des te meer hield ik mij bezig en staande met fantaseren in die beperkte ruimte en vooral door virtueel te reizen per computer, want de internet verbinding was prima, helemaal toen ik een glasvezel verbinding kreeg. Ik voelde me een heuse surfer op de electronische golven. Zo ging ik regelmatig naar Amsterdam en weer even terug naar Bali, waar intussen Google Streetview ook was geweest, zelfs tot aan de villa waar ik woonde. Ik vloog over fraaie en bijzondere landschappen in en buiten Europa. Ik zag het nieuws wereldwijd en met hulp van vrienden kon ik meekijken naar Nederlandse televisieprogramma's die de moeite waard waren en/of de actualiteit volgden. Ruim een half jaar later, begin 2020, begon Covid-19 huis te houden en het duurde niet lang tot ik veroordeeld werd, zoals vele anderen, tot binnen blijven. Hooguit de deur uit om eerste levensbehoeften aan te schaffen en zo zag ik gedurende lange tijd slechts het personeel van de dichtstbijzijnde supermarkt. Je was bij iedere stap buiten de deur verplicht om een formulier in te vullen en bij je te dragen ter verklaring waarom je je huis had verlaten. Wel kwamen er via verschillende media allerlei grappige berichten binnen om de moed er in te houden en binnen mijn vriendenkring vond iedereen de toestand merkwaardig en onzeker, ook buiten Frankrijk. De mensen met een tuin, balkon of terras en ook zij met een hond klaagden het minst over dat verplichte thuiszitten. Die hadden een mogelijkheid tot ontsnappen. 

Mijn ontsnapping - ter onderbreking van de reis door de kamer - was een onverwachte. Ik voelde mij in het voorjaar plotseling heel benauwd en dacht dat het een van de symptomen van Covid-19 zou kunnen zijn. Zitten, liggen, rondjes door de kamer lopen hielpen niet om beter te kunnen ademen en na ruim een uur besloot ik een ambulance te bellen. Die kwam en weer een uur later lag ik op een brancard in het ziekenhuis waar ik een nacht verbleef ter observatie en waar ik zuurstof kreeg toegediend. Een dienstdoende cardioloog oordeelde de volgende ochtend dat ik een gedetailleerd hart onderzoek nodig had, waarbij ze met een miniscule camera je vaten en hartkamers kunnen checken. Dat moest echter plaats vinden in een ander meer gespecialiseerd ziekenhuis in Nîmes en eigenlijk had mijn eigen cardioloog eerder al op zo een onderzoek aangedrongen, maar de pandemie en bijbehorende afzeggingen ter behandeling had roet in het eten gegooid. Per ambulance was het een klein uur rijden en nog dezelfde dag vond het onderzoek plaats, dat kon dan weer wel snel dankzij al die afzeggingen en vanwege de urgentie. Ik zal veel details achterwege laten, maar de conclusie was wel dat ik spoedig geopereerd diende te worden om mijn hart van 4 omleidingen te voorzien. In het Frans heet dat "pontages" en aanvankelijk had ik - wakker wordend van het onderzoek - geen idee waar die arts het over had, ik knikte gewoon instemmend. Pas terug op de afdeling hartbewaking kon ik on line vinden waar het werkelijk over ging en dat was natuurlijk schrikken. Te meer omdat ik geen bezoek kon ontvangen om dit nieuws te delen, gedeelde smart is uiteindelijk halve smart. Na twee eenzame dagen - alhoewel het verzorgend personeel alleraardigst was - heb ik het lot geaccepteerd en alles over mij heen laten komen, ook het feit dat mijn borstkas opengezaagd zou worden en dat er tevens vaten uit mijn benen zouden worden getransplanteerd. De operatie en het herstel verliepen goed, maar een reis terug naar mijn kamer in Alès zat er nog niet in. Eerst revalideren in een speciale kliniek en dat was in Avignon. Drie weken fietsen, ademhalings oefeningen, talrijke medicijnen, controle van de littekens en toen was ik weer een vrije jongen. Je zou kunnen zeggen dat ik de "lockdown" periode zeer efficiënt heb benut, want toen ik de kliniek verliet kwamen er ook versoepelingen ter vergroting van ieders bewegingsruimte.

Maar over bewegingsruimte gesproken, die bleef - behalve in mijn hoofd - zeer beperkt in de kamer en ik was op die ruimte aangewezen voor verder herstel, hetgeen overigens goed ging. Wat mij mede goed heeft gedaan, in het ziekenhuis en erna, was het schrijven van "haiku's" en die vervolgens uit te brengen in een boekje in kleine oplage om aan vrienden en bekenden te verkopen. Teksten onder andere over het corona virus, over de seizoenen en over de bevindingen rond de hart operatie. Een bevriend echtpaar heeft mij geholpen om ook een Franse versie uit te kunnen brengen. In het najaar van 2020 liep ik een verpleegkundige tegen het lijf en dat werd een kortstondige liefdesrelatie, daar was ik wel aan toe na het repareren van mijn gebroken hart. En gezien de maanden die er aan voorafgingen kon het zeker geen kwaad een verpleegkundige in de buurt te hebben. Maar begin 2021 hield het contact plots op, helaas want ik vond haar sympathiek. Dan maar geen relatie en zo ging het een half jaar lang. Totdat zij in de zomer ineens weer contact opnam en vroeg of ik haar weer wilde gaan zien. Nou, dat wilde ik best, eerst ging ik nog varen in Griekenland met een Nederlandse vriend, maar daarna zou geen probleem zijn. Ze had werk gevonden bij mij in de buurt vertelde ze en zij was er ook aan toe om Antibes - waar zij woonde en werkte - de rug toe te keren. Of ze dan voor een tijd bij mij kon logeren. De afstand - 3,5 uur rijden tussen onze woonplek - had ook bijgedragen om de relatie stop te willen zetten in haar ogen. Al pratende kwamen we op het idee gezamenlijk een onderkomen te gaan zoeken/vinden, ook vanuit de wetenschap dat mijn kamer al aan de kleine kant is voor één persoon, laat staan voor twee. Laat dat nou gelukt zijn, een huis dat aan alle voorwaarden voldeed en zodoende verhuisden we haar en veel bruikbare spullen vanuit mijn kamer, die nu "slechts" dienst zou gaan doen als atelier om te schilderen en om mijn werk op te slaan. Laat het nou ook gedeeltelijk mislukt zijn, want om allerlei redenen stortte zij vrij snel in en verkoos haar spullen wederom in te pakken en een tijd bij familie in Lyon te gaan verblijven. Die baan in de buurt heeft ze afgezegd. En zo is mijn reis door de kamer grotendeels beëindigd en woon ik nu in een echt huis met terras, kleine tuin, logeerkamer en een heel aangename woonkamer. Zo mag die pandemie voortduren als het nodig is, ik moet alleen als een gek proberen mijn inkomsten zien te vergroten wil ik maandelijks de huur en bijbehorende kosten kunnen betalen. Om te beginnen heb ik alle verlichting omgezet in LED lampen die weinig vermogen verbruiken. En ik verwarm alleen de woonkamer, alle beetjes helpen!

Sailing trip in Greece

Waldemar and Wig

 

 

 

 

 

 

 

 

At the end of August and beginning of September 2021 I was a guest on the catamaran of skipper Waldemar de Vries (hereinafter referred to as W.) and hereby a large part of my impressions of our sailing trip to various Greek islands, starting on Kos and ending on Samos, with interruptions on Pserimos, Kalimnos, Leros, Arki and Ikaria. 

W. is full of stories and anecdotes from his travels in Africa as a tour guide and also through his subsequent work as a cameraman for various TV productions. We met 15 years ago in Bali, where I lived at the time. Familiar as we are with each other, all days were very entertaining, fueled by good and/or impressive memories and by the fact that W. clearly explains how sailing works. Because of his life experience, W. dares to approach someone without hesitation and so - I noticed - in a relatively short time in Greece he got to know a lot of people, both Greeks and foreigners. 

The journey started very pleasantly because W. picked me up from the airport in Kos by rental car. We immediately drove to the catamaran and there I became acquainted with the gangplank phenomenon, because the boat was moored backwards at the quay of that harbor. Pretty scary when you're used to sidewalks and stairs to get in somewhere. But everything went well. Stocked up the next day in a well-maintained supermarket, where you can do a lot of puzzles because of the labels in Greek. We assumed that we would regularly cook on board. That has only been successful a few times, what do you want, with a huge choice of restaurants ashore. Still we used the barbecue and ate 'Maki', because W. had everything on board to be able to eat tasty Japanese!

Nancy and Wig

The same day we sailed with the engine on to the island of Pserimos and anchored there in a bay. This is how I learned the first steps to operate the heavy anchor and what to watch out for. W. is a very good teacher. With the binoculars accidentally we spotted a very attractive lady on the beach, 'food for the eye' so to speak. We went ashore by dinghy and had dinner at restaurant 'Sunset' and from there (after having ordered food) I took a short walk towards that lady as an aperitif. She was still sitting there with a book on her lap and I asked her which restaurant on the beach she liked best. One nearby she said, she had eaten goat there and ... she did yoga, started about Bali and also about her 'master' education in Amsterdam. Suddenly we had a lot in common and she spoke good English, while she was Greek. Nancy was her name. She loved to read, especially about antiquity, but it was getting too dark to read any further. So I invited her to our table to join us for dinner and we had a pleasant evening with W., she chatted a lot (especially about Greek history and mythology, she was very well versed in that) and we were definitely curious about each other's doings. 

The next day we sailed to Kalimnos and anchored there in a modest harbor. The harbor master there looked like a real captain with a gigantic mustache and he also sold naturally shaped sponges. In a restaurant near the harbor, W. showed videos to the woman who served us the meal, which he or his passenger had made during a previous visit, to the delight of all the staff. The next day we sailed to Leros, the main reason because of a special restaurant on the hill to eat there. We sat on a covered terrace overlooking the water and I noticed that I had to get used to the fact that the place was standing still. Several times I wished the terrace would wobble, just like on the boat. Fantastic food, combinations of spicy and sweet and bold colors of food including black 'Tzaziki'. We were surrounded by a number of elderly people and a Greek couple with a child. The father so broad, big and wild looking, that you better not argue with him and we didn't.

What gives a very good feeling is - after sailing on the engine because of little or no wind - the moment that you manage to make speed with hoisted sails. The track behind the boat lets you see and hear that you're going quite fast, sometimes almost 8 knots (something like 15 kilometers per hour). "We're sailing", W. cried the first time, I looked at him in surprise and only then did I realize the engine was off and we were doing what it was all about, sailing! Fortunately I did not suffer from seasickness, because the catamaran was bobbing along on the waves, but skipper W. assured me there are pills for that. I didn't have to swallow it. At the same time and beforehand W. explains how to prepare everything with the required care, how to take care of the lines and how to treat the sails. Also when tacking. And so you automatically come across the maritime related terms in the Dutch language. Having wind against you, taking the wind out of the sails, getting caught up in the wind, having something ahead, sailing a different course, going for the wind, setting all sails and so on. The catamaran is very special, related to other boats. You swing a lot less with waves, there is quite a lot of space around and it is fun when you sit on the toilet to see a school of fish come by. Like relieving yourself in an aquarium, at home that would be nice too! 

On Arki we moored in a cute little harbor on the quay. W. once caused a party here in a friendly restaurant and things were then turned upside down. He got everyone dancing. So we went there to drink a beer to quench our thirst and to greet the owner. A jolly old man who loves music enormously and cherishes a very varied 'playlist'. Of course he recognized W. immediately. We have eaten raw, marinated fish here, which was spicy and tasty. This was followed by grilled octopus and it was absolutely unlike the soft octopus we had eaten on Leros. A kind of sea-flavored chewing gum and we didn't even eat half of that dish. Apparently this octopus had missed the necessary preparation by hitting the beast repeatedly on the rocks. The view from the restaurant, on the other hand, was very pleasant and soothing. W. drew my attention to a nice corner in the harbor, a kind of Madurodam*) with all kinds of boats, made of polystyrene foam. That evening we concluded with a barbecue on the quay in the light of a double street lamp and so we soon forgot about the tough octopus. Unfortunately W. put a can of beer to his mouth, which turned out to be the ashtray. We didn't make that mistake again!

*) Madurodam is an amusement park in The Hague with highlights of the Netherlands in miniature  

The view near Nas on Ikaria

According to the professional weather map, a storm was on the way for the next four or five days. We tried to reach the island of Ikaria in high winds, which we succeeded and we stayed in the lee of the harbor for several days, like many others. Even in the lee it was quite windy and the boats in the harbor moved with it. Ikeria is one of the so-called blue zones, about that a little more. There are five, in Italy (on Sardinia among others), Costa Rica, Japan and therefore also in Greece. The guiding principle is a long (and healthy) life with the highest average of 100-year-olds worldwide. Lifestyle and rest will undoubtedly play a major role, healthy eating and drinking, exactly what we tend to do much less. We lay next to an Austrian couple and after a beer together (as a thank you for his help with the mooring) the white wine was served on the table. Our temporary neighbor had bought 5 liter packs of Greek white wine 15 times, and there was no shortage of stock. Immediately our delicious barbecue leftovers were cut into small pieces and presented: bell pepper, sirloin steak and also a cheese board with Greek, French, Dutch and Italian cheese. Naturally - in the German language - a lot of nautical information was exchanged about types of boats, weather applications and technical maintenance on the different islands. 

Meal with Greek-Italians

The following days we rented a car to drive to Nas on the north-west side of Ikaria and to visit a colleague/friend of W.. We booked a room in a small pleasant hotel with a nice view, recommended by that friend, let me say his name is B., while we had settled at his house on a hill for an aperitif at sunset overlooking a bay, not wrong at all. Now we had solid ground under our feet again and a bed that didn't rock back and forth. We stayed in that hotel for 3 nights and one of the evenings we stood still - despite the very strong wind from the north - at the death of the 96-year-old composer and activist Theodorakis that same day. Italian-Greek friends of B. had also invited us for a varied meal, supplemented with music by the Greek hero and albeit your head was almost blown off, it was a great evening. And even though everyone was dressed in winter clothes, I was wearing a borrowed cardigan. Except for a big Greek in a t-shirt and with a lot of humor and fantasy, he was not bothered by anything.

An earlier evening we had met a funny winemaker until late and then I had discussed the world on the boat with W. so that we went to bed at 4 am. We were invited by the funny winemaker to witness the pressing of grapes to make wine the next day, and he did this pressing in rubber boots in a large stone trough stepping on the grapes. W. also put on the boots for a while, stood pedaling for a while and noticed that the pressing is quite a tough job. Through an outlet and a strainer, the winemaker's aging aunt (80 years old? 90 years old?) collected the grape juice in a large Akzo-Nobel bucket. Every resident who came to visit was already very old, proof that Ikaria can be counted as one of the blue zones. Of course we had to taste their wine, strong stuff with a color that was somewhere between cognac and rosé. For the winemaker himself, the wine was a kind of fuel, he clocked down a glass every half hour during a press break. 

I laughed a lot with W. after I told them that a bus in Rotterdam drove from the airport to the central station and stopped at a stop marked 'vliegveldweg'. Funny when you pronounce it with space: vliegveld weg (which means in Dutch: airport gone). This is how we came up with the idea of ​​a modern residential area with the street names never gone (nooit weg), refrigerator gone, wife gone, everything gone, house gone, washing machine gone and so on. The last day in Nas we made a trip south with B. and his girlfriend T. via a road that led to a dead end to a pebble beach and a cemetery. B. also wanted to show a naturally formed swimming pool, but many cars were already parked there and my weak knees would not have been happy with a tough descent on foot and especially the clamber back over rocks. Along the way we saw that the Greek flag was flying at half-mast in honor of the deceased Theodorakis, a kind of dead-end life path of the Greek resistance hero and musician. In the meantime we enjoyed a good lunch with fried fish and local slightly tinted wine that was more like rosé. Returning to the small sheltered harbor of Ikaria, we saw that our catamaran was in good shape. The Austrian neighbor had been careful, pulling the lines to the quay and slightly moving the fenders. Moreover, he invited us for dinner and luckily we had brought them a bottle of classy dry white wine from a winery on the other side of the island. It was a cheerful evening in a cozy cabin and it got really late when we returned to the stern deck of the catamaran and chatted further. 

A cute kiosk

The wind was getting stronger, too fierce to sail, wind force 6 to 7 with gusts of 9 to 10. The chance of damaging the sails by gusts was too great. Even the shelter in the harbor no longer helped, the wind blew straight from the inlet into the harbor from the front, a rather restless picture and everyone had their hair fluttering. Some were repairing a sail. We had to have some patience to be able to sail. Fortunately, we were able to disembark easily through the neighbors and there were shops, a launderette and cafe-restaurants with terraces within walking distance, even if the unoccupied seats were blown over. We also bought cigarettes and tobacco in a cute kiosk in which a plump and also cute lady sat in the middle of the smoking products. I had taken a picture of her and her friends through a very small hatch to serve the customers and shortly afterwards I asked W. to take a picture of me in the same interior. I asked if she wanted the pictures and she really wanted to. If she could also forward those photos to her friends. Yes, no problem and I got a big smile as a gift. Until the next pack of 'Lucky Strike' then. So we had to wait for a decreasing wind and possibly for B. and his girlfriend T. to view the catamaran and possibly sail to Samos. They would then be able to go home by ferry, because W. would stay on Samos for a while until the next booking. While writing on the aft deck, the waves lapped in the harbor, the wind howled with whistling sounds, and all the moored boats were rocking quite a bit. Nobody felt like setting sail and so there were Finns, Dutch, Austrians and Greeks waiting for better weather conditions. As an ashtray we used an empty beer can with a layer of water, άλφα (Alfa) was the brand and thanks to the Greek characters we now know how to write 'dick' ('lul' in Dutch) in Greek: ∆V∆. We didn't get much further, just 'kalinychta', 'jamas', 'ena' and 'enja', which roughly stands for good evening, cheers, one and nine. For the number three we were not sure whether it should be 'trio' or 'tria', I think 'tria'.

Paco (guitar) and Franca (singer)

As said before, cooking yourself didn't work out very much, that happened a number of times. This was of course partly due to the very affordable restaurants. The portions were so large that we often shared a dish. We also always wanted to try new dishes. Local fish, spicy dips with herbs and goat cheese, cheese from the oven and 'Fava', a puree made from peas and served with onions and lots of olive oil. Thus, not far from the harbor during the storm, we ate in a restaurant with small tables under a vine roof in a very narrow street. While we were starting to taste the 'Fava', a smiling couple walked by and asked us what we were eating. W. spontaneously offered a piece of bread with this puree to taste. Later they settled in the same restaurant and W. informed them that we would take the remaining 'Fava' to our house, the boat of course, and that they were welcome on board for a drink and perhaps to make some music, because we heard that they were musicians, guitar (he) and vocals (she). They accepted that invitation, found the (only) catamaran in the harbor and so we were surprised with a selection of Brazilian (Portuguese) songs and a single Spanish song. Originally they were both from Argentina, but nowadays they lived south of Barcelona. She (Franca) sang enchantingly and he (Paco) played guitar subtly and skillfully. Luckily we recorded some clips with the phone and miraculously there was less wind while playing and therefore a purer sound. Between the songs she also explained the (poetic) meaning of the sung lyrics. It was an unforgettable evening, also for our Austrian neighbor, who unfortunately sometimes could not keep his head shut and was waving through the music in German. W. kindly, but firmly, asked him to be quiet and, above all, to listen carefully, which he finally succeeded. Because such musicians (seasonal labor) are not wealthy and also because we found them sympathetic, W. offered them to take up residence on the boat the next day and to cancel their hotel. They did and now it was even the intention - if they wanted - to sail together to Samos. But first do some shopping, because for that evening a barbecue was planned with sushi and salads aside. W. had invited the neighbors of the surrounding boats to come for dinner and possibly to listen to live music. Moreover, B. and his girlfriend also came that evening.

Warm water cave 

During the day the singer and the guitarist went by bus to a warm water cave, where we had been a few days earlier. At one place there flows water from the (volcanic) ground with a temperature of at least 42 degrees Celsius and B. had advised us not to stay longer than 20 minutes in that natural bath because of radiation. That evening went well. Although planned to eat on the quay, the strong wind forced us to all take place on the aft deck of the catamaran and with some fitting and measuring that was no problem. The music was played from the doorway of the cabin and loud applause reached the musicians. Every visitor had contributed to the food and drinks, it lacked nothing and the atmosphere was very special. The next day we sailed out with the new guests and it became a 'bumpy ride' with strong winds and therefore also big waves. We easily reached a speed of 8 knots with 2/3 main sail and a half jib. We had the wind in our sails, so to speak, on the port side of the ship. The singer was not feeling well and until the wind lied down, she also went flat in the cabin. After some time sailing (on sails) we anchored at a sandy beach and now we had many hands on board to handle the boat as it should be. Together we - lying on the net between the floats - enjoyed the sunset, while Paco played the guitar and sang songs. That was contagious and W. started producing Flamenco sounds at full throttle and Franca clapped her hands along. We laughed about everything and anything.

Party on the boat with live music
 

 

Relaxing on the net by sunset

 

 

 

 

 

 

Paco playing on the catamaran
 

 

 

 

 

 

 

Lunch at the harbor

The next morning Franca - after some explanation - was at the helm, on the way to a (with European subsidy) renovated harbor, where we could moor along the quay and use fresh water for a shower. We did some shopping in the harbor village and ate a nice lunch on a terrace at the harbor. Mini fish and a spicy dip with cheese and bread. W. seized the moment to propose to the restaurant manager to provide live music that evening. He thought that was a good idea and the deal was that all four of us would eat and drink at his expense. During the performance, the restaurant was filled with guests and that was exactly the intention. After each song there was considerable applause and a number of fragments I videotaped with the telephone. Later in the evening we visited another terrace down the road with live Greek music. That performance was also filmed and photographed and in the process my gaze met that of a very attractive Greek lady, who gave me a smile twice. That tasted like more and fifteen minutes later I sat next to her, we got into a conversation and she translated the content of the sung texts. She was a dentist and spoke fluent English, which was handy. I gave my phone number and I wonder if she will ever contact me. Athena was her name, rather easy to remember! It got to be 3 am before I wanted to say goodbye and go to the catamaran to go to sleep. After having consumed the necessary 'ouzos', she treated me wonderfully, I was not allowed to pay anything. 

Another sunny and warm day. Everyone was in a good mood, like every day actually. We had the plan to go sailing to the island of Arki. I was there once with W. and we thought that Paco and Franca would definitely want to perform in the café of the musical and jovial owner. As far as I'm concerned we still had a few days to go at sea and later I will miss a lot in terms of adventure and warmth. The freedom and surprises that come to you while sailing and knowing that you always have the same cabin for a welcome night's sleep. Until now I always slept like a baby and when I got up I always looked forward to a first cup of fragrant coffee. While the coffee had to simmer in the Italian coffee pot, I washed the dishes and greeted W. to start the day. After breakfast, the wind and the forecast often determined what we could do via an application. Now again, given the wind forecast, we sailed with reasonable speed and with sails hoisted to the island of Arki.

There was no place in the harbor, anchoring close to the restaurants was impossible (too much sea grass on the bottom) and so the catamaran was parked at a buoy in the next bay a little further. W. rowed us to shore with a dinghy, the four of us and musical instruments. Then we walked on a lighted path to the harbor, to cafe 'Tripas', where we had been before. The owner welcomed the musicians and agreed to their performance. Also here as compensation free food and drinks for our group. The place filled up and after every song the applause spoke for itself. There I met a very sympathetic English sailor, Gahret was his name *), he was an architect and now sailing with his wife (who had already gone to bed). Brexit and the British weather make that he mostly stayed in Greece. The time flew by, the drink flowed freely and I dreaded the night hike back to the boat because of my faltering legs. Then a gift came from heaven. A well-established German was ready with his electric golf cart and offered to drive us back to the jetty where our dinghy lay. We had a again a chat on the boat and so we only went to bed at 3 o'clock. Next day to Irenos on the island of Samos and we stayed on board for a home cooked meal on the ship with pleasant music. I slept like an ox and to relax in the cabin, we watched the film 'The Island Of Rosas' via Netflix on the advice of W.. About an Italian man who had created a state of his own a little off the coast and then came into conflict with the authorities in Italy. I will not betray the outcome. 

*) Funny when someone in Spain or Italy says 'yes' to him: "Si Gahret"...

One of the many performances at the quay 

Rested after a good sleep we left for Pythagoreon, close to the international airport and a dilapidated castle. The harbor was full and we dropped anchor close to a beach with terraces. Just when we were done a guy came in a motorboat to tell us to lie down somewhere else - outside the harbor area. "I am so sorry my friend" he said, the harbor is full and we were only allowed to anchor outside the harbor. So we did and a walk on the boulevard along many terraces and moored boats made up for it. And the idea that Franca and Paco could play here to earn money. We never had a definite plan in mind, but all kind of things happened, every day! W. took us to his favorite restaurant 'Pergamonto' and there we enjoyed a very good meal with interesting flavor combinations and also different mushrooms. The ambiance and presentation alone made you hungry to eat.

Our friends performed at this restaurant and then at several terraces at the harbor. Responses from listeners were positive and enthusiastic. After returning home, we counted the proceeds together. A mountain of coins worth more than 100 euros and a day later - after several performances - they even fetched 300 euros (Paco's estimate based on the weight of his black hat). That made it worth staying a little longer in that place, also because the airport from which I was going to depart was just a stone's throw away. And then it was Sunday, one day before my departure, and all four of us were quite tired from eventful and energetic days throughout the week. In the evening, literally and figuratively, the batteries were recharged (us, telephones and the amplifier), we settled down on a covered table at the beach to eat and their performance started there under a beautiful tree. The audience was eating and chatting, but in no time Paco and Franca got the attention and financial contribution they deserved. Then from full terrace to full terrace and W. and I could hardly keep up with their pace, because at every stop we ordered something (alcoholic) to drink. Finally, the four of us drank a 'mojito' to end the evening. Early in the morning I made coffee for everyone and W. prepared bread for me. Then W. brought me ashore with the rubber boat, waved goodbye by the musicians and I said goodbye to W. with melancholy when the taxi arrived to the airport. What a trip, unforgettable and totally worth repeating! Highly recommended without a doubt!

Ronald Wigman, October 2021, Alès (FR)

 

 

 

Zeilreis in Griekenland

Waldemar en Wig

Eind augustus en begin september 2021 was ik te gast op de catamaran van schipper Waldemar de Vries (hierna aangeduid als W.) en bij deze een groot deel van mijn indrukken van onze zeilreis naar verschillende Griekse eilanden, begonnen op Kos en eindigend op Samos, met onderbrekingen op Pserimos, Kalimnos, Leros, Arki en Ikaria.

W. zit vol verhalen en anekdotes door zijn reizen in Afrika als reisleider en ook door zijn werk daarna als cameraman voor verschillende TV-producties. We hebben elkaar 15 jaar geleden leren kennen op Bali, waar ik toen woonde. Vertrouwd als we met elkaar zijn, waren alle dagen zeer onderhoudend, gevoed door goede en/of indrukwekkende herinneringen en door het feit dat W. duidelijk uitlegt hoe het zeilen in zijn werk gaat. Door zijn levenservaring durft W. zonder schroom op iemand af te stappen en zo heeft hij - merkte ik - in relatief korte tijd in Griekenland al heel wat mensen leren kennen, zowel Grieken als buitenlanders.

De reis begon al heel plezierig omdat W. mij per huurauto ophaalde van het vliegveld op Kos. Meteen naar de catamaran gereden en daar maakte ik kennis met het fenomeen loopplank, omdat de boot achterwaarts aan de kade van die haven was afgemeerd. Best eng wanneer je stoepen en trappen gewend bent om ergens naar binnen te gaan. Maar alles went. De volgende dag voorraad ingeslagen in een goed verzorgde supermarkt, waar je flink kunt puzzelen vanwege de etiketten in het Grieks. We gingen er van uit dat we regelmatig zouden koken aan boord. Dat is slechts enkele keren gelukt, wat wil je, met een enorme keur aan restaurants aan wal. Evengoed de barbecue gebruikt en 'Maki' gegeten, want W. had alles aan boord om ook smakelijk Japans te kunnen eten! 

Nancy en Wig

Dezelfde dag zijn we op de motor gevaren naar het eiland Pserimos en daar in een baai voor anker gegaan. Zo leerde ik de eerste handelingen om het zware anker te bedienen en waar op te moeten letten. W. is een heel goede leermeester. Met de verrekijker per ongeluk een zeer aantrekkelijke dame op het strand gespot, 'food for the eye' zogezegd. Per rubberboot gingen we aan wal en eten bij restaurant 'Sunset' en van daar (na eten te hebben besteld) maakte ik als apéritief een korte wandeling richting die dame. Ze zat er nog met een boek op schoot en ik sprak haar aan met de vraag welk restaurant aan het strand haar het beste was bevallen. Eentje vlakbij zei ze, ze had daar geit gegeten en... ze deed aan yoga, begon over Bali en ook over haar 'master' opleiding in Amsterdam. Plotseling hadden we veel raakvlakken en zij sprak goed Engels, terwijl ze Grieks was. Nancy was haar naam. Ze hield enorm van lezen, ook en vooral over de oudheid, maar het werd te donker om nog verder te kunnen lezen. Dus nodigde ik haar uit om naar onze tafel te gaan om met ons mee te eten en zo hadden we samen met W. een genoeglijke avond, zij kletste honderd uit (vooral over de Griekse geschiedenis en mythologie, daar was ze heel goed in thuis) en we waren zonder meer nieuwsgierig naar elkaars doen en laten.

De volgende dag naar Kalimnos gevaren en daar voor anker gegaan in een bescheiden haven. De havenmeester aldaar zag er uit als een heuse kapitein met een gigantische snor en verkocht tevens natuurlijk gevormde sponzen. In een restaurant bij de haven toonde W. video's aan de vrouw die ons de maaltijd serveerde, opnamen die hij of zijn passagier tijdens een eerder bezoek had gemaakt, tot grote vreugde van al het personeel. De dag erop naar Leros gevaren, met als voornaamste reden een bijzonder restaurant op de heuvel om daar te gaan eten. We zaten op een overdekt terras met uitzicht op het water en het viel mij op dat ik moest wennen aan het feit dat die plek stilstond. Meerdere malen wenste ik dat het terras zou gaan wiebelen, net als op de boot. Fantastisch gegeten, combinaties van pittig en zoet en gewaagde kleuren voedsel, waaronder zwarte 'Tzaziki'. We zaten temidden van een aantal ouderen en een Grieks stel met kind. De vader dusdanig breed, groot en wild ogend, dat je met hem beter geen ruzie kon maken en dat deden we ook niet.

Wat een heel goed gevoel geeft is - na het varen op de motor vanwege weinig of ontbrekende wind - het moment dat het lukt om snelheid te maken met gehesen zeilen. Het spoor achter de boot laat je zien en horen dat je best wel hard gaat, bijna 8 knopen soms (iets van 15 kilometer per uur). "We zeilen", riep W. de eerste keer, ik keek hem verbaasd aan en toen pas besefte ik dat de motor uitstond en we deden waar het allemaal om ging, zeilen! Gelukkig had ik geen last van zeeziekte, want de catamaran deinde flink mee op de golven, maar daar zijn pilletjes tegen heeft schipper W. mij verzekerd. Ik hoefde die niet te slikken. Tegelijkertijd en vooraf legt W. uit hoe alles te prepareren met de vereiste omzichtigheid, hoe de lijnen te verzorgen en de zeilen te behandelen. Ook bij het overstag gaan. En zo kom je automatisch de aan zeevaart gebonden begrippen in de Nederlandse taal tegen. Wind tegen hebben, de wind uit de zeilen nemen, tussen wal en schip geraken, iets voor de boeg hebben, een andere koers gaan varen, voor de wind gaan, alle zeilen bijzetten enzovoorts. De catamaran is wel heel bijzonder, gerelateerd aan andere boten. Je schommelt veel minder bij golfslag, er is best veel ruimte rondom en het is geinig wanneer je op het toilet zit om dan een school vissen langs te zien komen. Alsof je je behoefte doet in een aquarium, zou thuis ook leuk zijn!

Op Arki meerden we af in een schattige kleine haven aan de kade. W. heeft hier ooit een feestje veroorzaakt in een gemoedelijk restaurant en de boel stond toen flink op zijn kop. Hij kreeg iedereen aan het dansen. Dus gingen we daar bier drinken om onze dorst te lessen en om de eigenaar te begroeten. Een jolige man op leeftijd die enorm van muziek houdt en een zeer gevarieerde 'playlist' koestert. Uiteraard herkende hij W. meteen. Alhier rauwe, gemarineerde vis gegeten, die gepeperd en lekker was. Daaropvolgend gegrilde octopus en die was absoluut niet te vergelijken met de zachte octopus die we op Leros hadden gegeten. Een soort kauwgom met zeesmaak en dat gerecht hebben we niet eens voor de helft opgegeten. Kennelijk had deze octopus de noodzakelijke voorbereiding, door het beest herhaaldelijk op de rotsen te slaan, gemist. Het uitzicht vanuit het restaurant daarentegen was heel aangenaam en rustgevend. W. attendeerde mij op een leuk hoekje in de haven, een soort Madurodam met allerlei scheepjes, gemaakt van piepschuim. Die avond hebben we afgesloten met een barbecue op de kade in het licht van een dubbele straatlantaarn en zo waren we de taaie octopus al snel vergeten. Helaas zette W. een blikje bier aan zijn mond, welke de asbak bleek te zijn. Die vergissing hebben we niet nog een keer gemaakt!

Uitzicht bij Nas op Ikaria

Volgens de professionele weerkaart was er storm op komst de komende vier of vijf dagen. We gingen proberen het eiland Ikaria te bereiken bij harde wind, dat lukte en we verbleven in de luwte van de haven voor meerdere dagen, net als vele anderen. Zelfs in de luwte woei het behoorlijk en de boten in de haven bewogen danig mee. Ikeria is één van de zogenaamde blauwe zones, daar over iets meer. Er bestaan er vijf, in Italië (op Sardinië onder andere), Costa Rica, Japan en dus ook in Griekenland. Leidraad is een lang (en gezond) leven met het hoogste gemiddelde aan 100-jarigen wereldwijd. Leefstijl en rust zal ongetwijfeld een grote rol spelen, gezond eten en drinken, precies hetgeen dat wij veel minder plegen te doen. We lagen naast een Oostenrijks echtpaar en na een bier gezamenlijk (als dank voor zijn hulp bij het aanleggen) kwam de witte wijn op tafel. Onze tijdelijke buurman had 15 keer 5 literpakken Griekse witte wijn ingekocht, aan voorraad geen gebrek. Meteen onze heerlijke barbecue restanten kleingesneden en gepresenteerd: paprika, entrecôte en daarnaast een kaasplank met Griekse, Franse, Nederlandse en Italiaanse kaas. Uiteraard werd er - in de Duitse taal - veel nautische informatie uitgewisseld over soorten boten, weer-applicaties en technisch onderhoud op de verschillende eilanden. 

Maaltijd met Grieks-Italianen

De volgende dagen huurden we een auto om naar Nas aan de noord-west kant van Ikaria te rijden en om een collega/vriend van W. te gaan bezoeken. We boekten een kamer in een klein aangenaam hotel met een fraai uitzicht, aangeraden door die vriend, laat ik zeggen dat hij B. heet, terwijl we bij zijn huis op een heuvel waren neergestreken voor een apéritief bij ondergaande zon met uitzicht op een baai, niet verkeerd. Nu hadden we weer eens vaste grond onder de voeten en een bed dat niet heen en weer wiegt. In dat hotel verbleven we 3 nachten en één van de avonden stonden we stil - ondanks de zeer harde wind uit het noorden - bij het overlijden van de 96-jarige componist en activist Theodorakis diezelfde dag. Italiaans-Griekse vrienden van B. hadden ook ons uitgenodigd voor een gevarieerde maaltijd, aangevuld met muziek van de Griekse held en ook al woei je hoofd er bijna af, was het een prima avond. Ook ondanks het feit dat iedereen winters gekleed was, ik met een geleend vest. Behalve een grote Griek in t-shirt en met veel humor en fantasie, die had nergens last van.

Een eerdere avond hadden we tot laat een grappige wijnmaker ontmoet en vervolgens had ik op de boot met W. de wereld doorgenomen, zodat we om 4 uur 's nachts naar bed gingen. We waren uitgenodigd door de grappige wijnmaker om de volgende dag getuige te zijn van het persen van druiven om wijn te maken en dat persen deed hij door met rubberen laarzen aan in een grote stenen bak op de druiven te staan trappen. W. heeft ook even de laarzen aangetrokken, een tijdje staan trappen en gemerkt dat het persen best een zware klus is. Via een uitlaat en een zeef ving de wijnmaker's tante op leeftijd (80 jaar oud? 90 jaar oud?) het druivensap op in een grote Akzo-Nobel emmer. Iedere inwoner die kwam aanzetten was al op zeer hoge leeftijd, het bewijs dat Ikaria tot één van de blauwe zones kan worden gerekend. Uiteraard moesten we hun wijn proeven, sterk spul met een kleur die het midden hield tussen cognac en rosé. Voor de wijnmaker zelf was de wijn een soort brandstof, ieder half uur klokte hij een glas weg tijdens een perspauze.

Met W. erg gelachen nadat ik verteld had dat een bus in Rotterdam van het vliegveld naar het centraal station reed en een halte aandeed met de aanduiding 'vliegveldweg'. Geinig wanneer je het uitspreekt met spatie: vliegveld weg. Zo kwamen we op het idee van een moderne woonwijk met de straatnamen nooit weg, koelkast weg, vrouw weg, alles weg, huis weg, wasmachine weg enzovoorts. De laatste dag in Nas maakten we met B. en zijn vriendin T. een tocht naar het zuiden via een weg die doodliep naar een kiezelstrand en een begraafplaats. B. wilde ook een natuurlijk gevormd zwembad laten zien, maar daar stonden al veel auto's geparkeerd en mijn zwakke knieën zouden niet blij zijn geworden van een pittige afdaling te voet en vooral het terug klauteren over rotsen. Onderweg zagen we dat de Griekse vlag halfstok hing ter ere van de gestorven Theodorakis, een soort van doodlopend levenspad van de Griekse verzetsheld en muzikant. Onderwijl genoten wij van een goede lunch met gebakken vissen en lokale licht getinte wijn die meer op rosé leek. Weergekeerd in de kleine beschutte haven van Ikaria zagen we dat onze catamaran er prima bij lag. De Oostenrijkse buurman had goed opgepast, de lijnen naar de kade aangetrokken en de stootkussens enigszins verplaatst. Bovendien nodigde hij ons uit voor het avondeten en gelukkig hadden wij voor hen een fles sjieke droge witte wijn meegenomen van een wijnhuis aan de andere kant van het eiland. Het werd een vrolijke avond in een knusse kajuit en echt laat werd het toen we waren teruggekeerd op het achterdek van de catamaran en daar met zijn tweeën verder kletsten. 

Een schattige kiosk

De wind werd steeds heviger, te heftig om te gaan zeilen, windkracht 6 tot 7 met windstoten van 9 tot 10. De kans om de zeilen te beschadigen door rukwinden was te groot. Zelfs de beschutting in de haven hielp niet meer, de wind blies recht van voren vanuit het zeegat de haven in, een tamelijk onrustig beeld en iedereen had wapperende haren. Sommigen waren een zeil aan het repareren. We moesten nog wat geduld hebben om uit te kunnen varen. Gelukkig konden we via de buren makkelijk van boord en waren er op loopafstand winkels, een wasserette en café-restaurants met terrassen, ook al woeien de onbezette stoelen om. Tevens sigaretten en tabak gekocht in een schattige kiosk waarin temidden van de rookwaar een gezette en eveneens schattige dame zat. Via een heel klein luik om de klanten te bedienen had ik van haar en haar vrienden een foto gemaakt en vlak daarna vroeg ik W. om een foto van mij te maken in hetzelfde interieur. Ik vroeg of zij de foto's wilde hebben en dat wilde ze heel graag. Of ze dan ook die foto's mocht doorsturen naar haar vrienden. Ja hoor, geen probleem en ik kreeg een grote glimlach cadeau. Tot het volgende pakje 'Lucky Strike' dan maar. Het werd dus wachten op afnemende wind en eventueel op B. en zijn vriendin T. om de catamaran te aanschouwen en eventueel mee te varen naar Samos. Per ferry zouden zij dan weer huiswaarts kunnen gaan, want W. zou een tijd op Samos blijven tot de eerstvolgende boeking. Tijdens het schrijven op het achterdek klotsten de golven in de haven, gierde de wind met fluitgeluiden en lagen alle afgemeerde boten behoorlijk te schommelen. Niemand had zin om uit te varen en zo lagen er Finnen, Hollanders, Oostenrijkers en Grieken te wachten op betere weersomstandigheden. Als asbak gebruikten we een leeg bierblik met een laagje water, άλφα (Alfa) was het merk en dankzij de Griekse tekens weten we nu hoe je 'lul' schrijft in het Grieks: ∆V∆. Veel verder kwamen we niet echt, slechts 'kale nicht', 'jamas',  'ena' en 'enja', hetgeen ongeveer staat voor goedenavond, proost, één en negen. Voor het getal drie waren we niet zeker of het nou 'trio' of 'tria' moest zijn, ik denk 'tria'.

Paco (gitaar) en Franca (zang)

Zoals eerder gezegd, van zelf koken kwam niet heel veel terecht, dat gebeurde een aantal keren. Dat kwam natuurlijk mede door de zeer betaalbare restaurants. De porties waren dusdanig groot dat we vaak een gerecht deelden. Daarnaast wilden we ook steeds nieuwe gerechten uitproberen. Lokale vissoorten, pittige dips met kruiden en geitenkaas, kaas uit de oven en 'Fava', een moes gemaakt van erwten en geserveerd met uien en veel olijfolie. Zo aten we - niet ver van de haven vandaan gedurende de storm - in een restaurant met kleine tafels onder een dak van wijnranken in een heel nauwe straat. Terwijl we aan de 'Fava' begonnen, liep een glimlachend koppel voorbij en ze vroegen ons wat wij aan het eten waren. W. bood spontaan een stukkie brood met deze moes aan om te proeven. Later streken ze neer in hetzelfde restaurant en W. liet weten dat we de resterende 'Fava' mee naar ons huis, de boot dus, zouden nemen en dat zij welkom aan boord waren om iets te drinken en wellicht muziek te maken, want we vernamen dat ze muzikanten waren, gitaar (hij) en zang (zij). Ze gingen op die uitnodiging in, vonden de (enige) catamaran in de haven en zodoende werden wij verrast met een keur aan Braziliaanse (Portugese) liedjes en een enkel Spaans lied. Van oorsprong kwamen ze allebei uit Argentinië, maar ze woonden tegenwoordig ten zuiden van Barcelona. Zij (Franca) zong betoverend en hij (Paco) speelde subtiel en kundig gitaar. Gelukkig hebben we een aantal clips opgenomen met de telefoon en wonderwel was er tijdens het spelen minder wind en daarmee een zuiverder geluid. Tussen de liedjes door legde zij ook de (poëtische) betekenis uit van de gezongen teksten. Een onvergetelijke avond was het, ook voor onze Oostenrijkse buurman, die helaas soms niet zijn kop dicht kon houden en in het Duits door de muziek heen zat te wauwelen. W. verzocht hem vriendelijk, doch met klem om stil te zijn en vooral goed te luisteren, hetgeen hem uiteindelijk lukte. Omdat zulke muzikanten (seizoens arbeid) niet vermogend zijn en ook omdat we ze sympathiek vonden, bood W. hen aan om de volgende dag hun intrek op de boot te nemen en hun hotel op te zeggen. Dat deden ze en nu was het zelfs de bedoeling om - indien zij wilden - gezamenlijk naar Samos te gaan varen. Maar eerst inkopen doen, want voor die avond was een barbecue gepland met terzijde sushi en salades. W. had de buren van de omliggende boten uitgenodigd om te komen eten en eventueel naar life muziek te komen luisteren. Bovendien kwamen B. en zijn vriendin ook die avond. 

Warmwater grot

De zangeres en de gitarist gingen overdag met de bus naar een warmwater grot, waar wij enkele dagen eerder ook waren geweest. Op één plek daar stroomt er uit de (vulkanische) grond water met een temperatuur van minstens 42 graden Celcius en B. had ons aangeraden niet langer dan 20 minuten in dat natuurlijke bad te verblijven vanwege straling. 

Die avond verliep prima. Alhoewel gepland om op de kade te gaan eten, noopte de harde wind ons om allen op het achterdek van de catamaran plaats te nemen en met wat passen en meten was dat geen probleem. De muziek werd gespeeld vanuit de deuropening van de kajuit en luid applaus viel de muzikanten ten deel. Iedere bezoeker had een bijdrage geleverd aan het eten en drinken, het ontbrak aan niets en de sfeer was heel bijzonder. De volgende dag uitgevaren met de nieuwe gasten en het werd een 'bumpy ride' met flinke wind en daarmee ook forse golven. We haalden met 2/3 groot zeil en een halve fok met gemak een snelheid van 8 knopen. We hadden zogezegd de wind in de zeilen, aan bakboord zijde van het schip. De zangeres voelde zich niet lekker en totdat de wind ging liggen, ging zij ook plat in de kajuit. Na een tijd varen (zeilen) gingen we voor anker bij een zandstrand en nu hadden we vele handen aan boord om de boot te behandelen zoals het hoort. Samen genoten we - liggend op het net tussen de drijvers - van de zonsondergang, terwijl Paco gitaar speelde en liedjes zong. Dat werkte aanstekelijk en W. ging uit volle borst Flamenco geluiden produceren en Franca klapte mee met haar handen. Gelachen hebben we, om van alles en nog wat. 

Party op de boot met life music

Luieren bij ondergaande zon op het net van de catamaran

Paco aan het spelen op de boot

Lunch in de haven

De volgende ochtend zat Franca - na enige uitleg - aan het roer, op weg naar een (met Europese subsidie) gerenoveerde haven, waar we langs de kade konden afmeren en zoet water konden gebruiken om te douchen. We deden inkopen in het havendorp en aten een lekkere lunch op een terras aan de haven. Mini vissen en een pittige dip met kaas en brood. W. greep dat moment aan om de restaurant manager voor te stellen die avond voor life muziek te zorgen. Dat vond ie een goed idee en de deal was dat we dan alle vier op zijn kosten zouden eten en drinken. Tijdens de performance stroomde het restaurant vol met gasten en dat was nou net de bedoeling. Na ieder nummer klonk er een aanzienlijk applaus en een aantal fragmenten heb ik vastgelegd in video opnamen met de telefoon. Later op de avond bezochten we een ander terras verderop met levende Griekse muziek. Ook dat optreden gefilmd en gefotografeerd en al doende raakte mijn blik die van een zeer aantrekkelijke Griekse dame, die mij twee maal een glimlach cadeau deed. Dat smaakte naar meer en een kwartier later zat ik naast haar, raakten we in gesprek en vertaalde zij de inhoud van de gezongen teksten. Ze was tandarts en sprak vloeiend Engels, wel zo handig. Ik gaf mijn telefoonnummer en ben benieuwd of ze mij ooit een keer gaat bellen. Athene heette ze, nogal makkelijk om te onthouden! Het werd wel 3 uur 's nachts eer ik afscheid wilde nemen en richting catamaran ging om te gaan slapen. Na de nodige 'ouzo's' te hebben genuttigd, zij trakteerde mij wonderwel, ik mocht niets afrekenen. 

Wederom een zonnige en warme dag gehad. Eenieder was in een goede bui, zoals elke dag eigenlijk. We hadden het plan om te gaan zeilen naar het eiland Arki. Daar was ik al een keer met W. en we dachten dat Paco en Franca vast wel wilden optreden in het café van de muzikale en joviale eigenaar. We hadden wat mij betreft nog een paar dagen te gaan op zee en ik zal later het nodige missen qua avontuur en warmte. De vrijheid en verrassingen die je ten deel vallen tijdens het varen en wetende dat je steeds dezelfde hut hebt voor een welkome nachtrust. Tot nu toe sliep ik telkens als een roos en bij het opstaan keek ik steeds uit naar een eerste bak geurende koffie. Terwijl de koffie moest gaan pruttelen in de Italiaanse koffiepot, deed ik de afwas en kon ik W. begroeten om de dag te beginnen. Na het ontbijt bepaalde de wind en de voorspelling via een applicatie veelal wat we konden gaan doen. Nu ook weer, gezien de wind verwachting voeren we met redelijke snelheid en met gehesen zeilen naar het eiland Arki. 

In de haven was geen plaats, voor anker gaan dichtbij de restaurants lukte niet (te veel zeegras op de bodem) en zodoende de catamaran geparkeerd aan een boei in een volgende baai iets verderop. Met een rubberbootje, ons vieren en muziekinstrumenten roeide W. ons naar de wal. Vervolgens liepen we over een oplichtend pad naar de haven, naar café 'Tripas', waar we al eens waren geweest. De eigenaar verwelkomde de muzikanten en ging akkoord met hun optreden. Ook hier als vergoeding gratis eten en drinken voor ons gezelschap. De tent liep vol en na ieder nummer sprak het applaus boekdelen. Daar een zeer sympathiek Engelse zeiler ontmoet, Gahret heette die *), was architect en nu aan het varen met zijn vrouw (die al naar bed was gegaan). Brexit en het Britse weer maken dat ie meestal in Griekenland verbleef. De tijd vloog om, de drank vloeide rijkelijk en ik zag - vanwege mijn haperende benen - best op tegen de nachtelijke voettocht terug naar de boot. Toen kwam er een geschenk uit de hemel. Een ingeburgerde Duitser stond klaar met zijn elektrische golfkar en bood zonder meer aan ons terug te rijden naar de steiger waar ons rubberbootje lag. Nog effe napraten op de boot en zo gingen we pas om 3 uur naar bed. Volgende dag naar Irenos op het eiland Samos en bleven we aan boord voor een maaltijd op het schip met aangename muziek. Geslapen als een os en om te ontspannen hadden we in de kajuit op aanraden van W. via Netflix gekeken naar de film 'The Island Of Rosas'. Over een Italiaanse man die iets uit de kust een eigen staat had gecreëerd en vervolgens in conflict raakte met de autoriteiten in Italië. Ik zal de afloop niet verraden.

*) Geinig wanneer iemand in Spanje of Italië 'ja' tegen hem zegt: "Si Gahret"...

Eén van de vele optredens op de kade

Uitgerust en uitgeslapen vertrokken we naar Pythagoreon, dichtbij het internationale vliegveld en een vervallen kasteel. De haven lag vol en we gooiden dichtbij een strand met terrassen het anker uit. Net toen we klaar waren kwam er een vent in een motorbootje om ons te manen ergens anders - buiten het havengebied - te gaan liggen. "I am so sorry my friend" zei hij, de haven is vol en we mochten alleen voor anker gaan buiten de haven. Dat hebben we dus gedaan en een wandeling op de boulevard langs vele terrassen en afgemeerde boten maakte alles weer goed. En het idee dat Franca en Paco hier konden gaan spelen om geld te verdienen. We hadden nooit een definitief plan voor ogen, maar er gebeurde van alles, iedere dag! W. nam ons mee naar zijn favoriete restaurant 'Pergamonto' en daar genoten we een erg goede maaltijd met interessante smaakcombinaties en met ook verschillende paddestoelen. Alleen de ambiance en de presentatie al maakten dat je enorme trek kreeg om te eten. 

Onze vrienden traden op bij dit restaurant en daarna bij meerdere terrassen aan de haven. Reacties van luisteraars waren positief en enthousiast. Na thuiskomst telden we gezamenlijk de opbrengst. Een berg munten ter waarde van meer dan 100 euro en een dag later - na meerdere optredens - haalden ze zelfs 300 euro (schatting van Paco aan de hand van het gewicht van zijn zwarte hoed). Dat maakte het de moeite waard iets langer op die plek te blijven, ook omdat het vliegveld vanwaar ik zou vertrekken op steenworp afstand lag. En toen was het zondag, één dag voor mijn vertrek en alle vier waren we nogal moe van bewogen en energieke dagen gedurende de hele week. 's Avonds waren letterlijk en figuurlijk de batterijen weer opgeladen (wijzelf, telefoons en de versterker), streken we neer op een gedekt strand om te eten en daar begon ook hun optreden onder een fraaie boom. Het publiek was aan het eten en het keuvelen, maar binnen een mum van tijd kregen Paco en Franca de aandacht en de financiële bijdrage die ze verdienden. Vervolgens van vol terras naar vol terras en W. en ik konden hun tempo nauwelijks bijbenen, want bij iedere stop bestelden wij iets (alcoholisch) te drinken. Uiteindelijk dronken we ter afsluiting met zijn vieren een 'mojito'. 's Morgens vroeg heb ik koffie gezet voor allen en W. maakte brood voor mij klaar. Daarop door W. met rubberbootje aan wal gebracht, uitgezwaaid door de muzikanten en met weemoed afscheid genomen van W. toen de taxi naar het vliegveld arriveerde. Wat een reis, onvergetelijk en helemaal voor herhaling vatbaar! Een aanrader zonder meer!

Ronald Wigman, september 2021, La Bruguière (FR)