Ook al woon ik enkele decennia over de grens, wanneer mogelijk volg ik een aantal programma's op de Nederlandse televisie. Soms ook ingegeven door artikelen in Nederlandse kranten of via de Blendle website. In Indonesië lukte dat volgen met een zekere vertraging via het BVN kanaal, hetgeen staat voor het Beste van Vlaanderen en Nederland. Dan keek ik de volgende dag 's morgens De Wereld Draait Door (DWDD) bijvoorbeeld en bleef zo enigszins op de hoogte van actualiteit, muziek en andere culturele onderwerpen. Nu, wonende in Frankrijk, gebruik ik de mogelijkheid om je internet (IP) adres te verbergen of te veranderen en zo kun je pretenderen in te loggen via een provider in Nederland. Op die manier kun je rechtstreeks een programma bekijken en dat doe ik met een zekere regelmaat. Of, wanneer ik geen haast heb, de volgende dag(en) via Uitzending Gemist, dat kan ook nog.
Het frequent zien van een aantal praatprogramma's (met Matthijs van Nieuwkerk, Jeroen Pauw en nu en dan afgewisseld door Eva Jinek) is vaak onderhoudend en verrassend, dat moet gezegd. Zelfs humor ontbreekt veelal niet, afhankelijk van de onderwerpen en van wie er aan tafel zit. Soms ook hele serieuze zaken, gerelateerd aan misdrijven of misstanden in de samenleving. En in maart 2017 waren er de verkiezingen voor een nieuw parlement en daaropvolgend de samenstelling van een nieuw kabinet voor het land. Allemaal goed kunnen volgen! Via interviews en reportages.
Over interviews gesproken, begint het wel op te vallen hoe klein Nederland is en hoe dat weerspiegelt in de programma's. De makers van televisie - en met name de praatprogramma's - zijn meer en meer geneigd om op televisie te praten over televisie. Dat een nieuw programma er aan staat te komen en dan zitten die makers of presentatoren aan tafel. Om de kijkers alvast nieuwsgierig te maken en om hun programma te promoten. Of dat een bepaald programma zo succesvol of verrassend was en dan wordt daar uitgebreid op in gegaan.
Zo zaten een keer de presentatoren van het programma de Slimste Mens aan tafel. Oorspronkelijk een Belgische formule (format), waar aan een aantal kandidaten met een zekere naamsbekendheid vragen worden gesteld en puzzels worden voorgelegd, bedoeld om snel en adequaat te reageren en zo veel mogelijk seconden te behouden ten opzichte van de tegenspelers. De winnaar wordt na vele ronden uitgeroepen tot de Slimste Mens. In Nederland gepresenteerd door brombeer / historicus Maarten van Rossum en zijn generatie genoot, de bejaarde nieuwslezer / journalist Philip Freriks. Dit duo schijnt dat programma onbedoeld al 10 jaar te presenteren, hetgeen als succesvol werd beoordeeld. Reden voor mij om eens een uitzending te bekijken en ook de Belgische variant te gaan zien. Wat een wereld van verschil!
Zoals al wel eens bleek uit fragmenten die werden getoond bij De Wereld Draait Door, lach je je bij de Belgen helemaal suf door het commentaar van de spelers, door de soort presentatie gedaan door de spelleider en door de alsmaar grappen makende jury leden. Die laatsten zijn veelal schrijvers en cabaretiers uit Vlaanderen en uit Nederland.*) Vol droge en gevatte humor, waarbij het Vlaams veelal ook nog eens een extra smeuïge bijdrage levert. Wie er gaat winnen, dat doet er eigenlijk helemaal niet toe!
De presentator - Erik van Looy - wordt vaak in de maling genomen en soms overladen met kritiek op zijn uiterlijk en zijn manier van spreken. Wordt hij boos? Nee, integendeel, hij lacht zich een ongeluk bij het horen van gevatte opmerkingen en steekt zo iedere aanwezige aan, ook het publiek. Soms staat hij hikkend van het lachen en naar adem snakkend sprakeloos met zijn vragenlijstje te wapperen.
Dan de Nederlandse variant. Alsof er net iemand overleden is, zo bloedserieus worden daar de vragen gesteld en de antwoorden gegeven. Gortdroog, en dan zonder enige humor. Met de indruk dat er wordt gespeeld om een miljoen euro te kunnen gaan verdienen. Ter relativering hebben ze dan van Rossum als jury lid in een fauteuil geplant en die mag zo nu en dan sceptische opmerkingen maken en over allerlei zaken het tegendeel beweren. Niet te kauwen zo een uitzending, iedere seconde lijkt wel het drievoudige te duren, terwijl formule en decors een directe afspiegeling zijn van het Belgische programma. Via Youtube heb ik krom gelegen van het lachen bij het zien van een flink aantal Belgische afleveringen. Die mogen van mij nog wel jaren doorgaan!
Tegenwoordig is het wel fijn dat je, dankzij snellere internet verbindingen, allerlei programma's, films en documentaires kunt zien wanneer je dat zelf wilt. Toen ik begin twintig was had ik wel een oud (zwart-wit) TV toestel in huis, maar geen antenne om iets te ontvangen. Was er sprake van een opzienbarende uitzending, dan trok ik het toestel (er zaten kleine wielen onder) aan het snoer over de galerij naar buren iets verderop in hetzelfde flatgebouw. Zij hadden geen toestel en wel een antenne aansluiting. Zo moesten we wel heel gemotiveerd zijn om een uitzending te volgen. Enige tijd later bood mijn vader mij hun kleuren televisie aan - zij hadden een nieuwe gekocht - en dus werd het tijd om ook een antenne aansluiting te verzorgen. Bovendien wilde ik een videorecorder, zo kon ik van tevoren programma's en films kiezen in een TV-gids, die opnemen en terugkijken wanneer het mij uitkwam. Het was wel veel knip- en plakwerk om de videohoezen van korte beschrijvingen te voorzien, maar dat had ik er graag voor over. Uiteindelijk werden al die videobanden nutteloze, oude troep. Helemaal omdat de meeste banden beschimmeld raakten in het vochtige klimaat na verhuizing naar Indonesië. In dat opzicht wel fijn dat vandaag de dag soortgelijk materiaal overal te vinden is en eventueel in een iCloud kan worden opgeslagen. Zo kun je uit die wolkenhemel plukken wat je maar nuttig of leuk vindt en ook wanneer je dat wilt.
*) Onder andere Philippe Geubels, Herman Brusselmans, Marc-Marie Huijbregts, Wim Helsen, Jeroom Snelders en Jan Jaap van der Wal
