Een piano

Als kind heb ik niet mogen meemaken dat er een muziek instrument in huis was. Geen gitaar, viool, cello, blaas instrument, laat staan een piano. Mijn ouders luisterden erg graag naar muziek, maar we gingen eigenlijk nooit naar een concert. Zij luisterden naar grammofoonplaten, grotendeels met opnames van klassieke muziek van allerlei componisten. Daardoor heeft het lang geduurd eer ik zelf rechtstreeks kennismaakte met werkelijke instrumenten. Was ergens een instrument binnen handbereik, dan kreeg je al gauw te horen dat je daar niet aan mocht komen. Ontmoedigend. Dus ging de tijd die ik had na het doen van huiswerk schoon op aan het op band opnemen van radio fragmenten waarin muziek van mijn voorkeur te beluisteren was. De diskjockeys op pop-stations kletsten echter de oren van je kop, vooral voor aanvang en aan het einde van de nummers die je wilde opnemen. Dus moest ik met een montage kit en plakband in de weer om dat geouwehoer te verwijderen. Pas later had ik voldoende zakgeld om een draaitafel en langspeelplaten aan te schaffen, dat scheelde veel plak- en knipwerk. Het allereerste album dat ik toen heb gekocht was een dubbel LP van Jimi Hendrix, een aankoop en muziek om nooit te vergeten. Langzaam maar gestaag groeide de collectie en vele avonden viel ik met een hoofdtelefoon op in slaap tijdens het beluisteren van favoriete albums.
   Behalve een vogeltje van keramiek met gaatjes (gekregen van mijn oma toen, door erop te blazen kon je twee verschillende fluittonen produceren), maakte ik pas kennis met een ook nog merkwaardig instrument tijdens de opleiding voor onderwijzer. Muziek was uiteraard een verplicht vak en zo werden we gedwongen te zingen, te dirigeren en blokfluit te spelen. Zingen deed ik consequent veel en veel te laag, afschuwelijk. Dirigeren dat lukte wel aardig. Maar het gepiep dat ik met die fluit veroorzaakte doet nog zeer aan mijn oren wanneer ik hier aan terugdenk. Ik was niet de enige in mijn klas. Met nog een paar jongens vormden we samen een groepje achterin het muzieklokaal en het leek alsof we eigenhandig het 'playbacken' hadden uitgevonden. Met opgewekte smoelen deden we de serieus blazende studenten na, die bliezen hard genoeg om ons niet door de mand te laten vallen. Dat werd pas andere koek bij het eindexamen. Dan zat je alleen tegenover de muziekdocent, blokfluit in je trillende handen en bladmuziek voor je neus. Doodse stilte. De docent weet het aanvankelijk aan je zenuwachtigheid en moedigde steeds aan om kalm te beginnen. Het begin kwam niet, laat staan een einde en zo was de score voor dit vak het laagst tijdens mijn gehele schoolperiode. Gelukkig werd dat gecompenseerd door andere vakken en was ik wel in staat om met een diploma op zak de opleiding af te ronden, toen wel vrolijk fluitend en zonder instrument.
   Een volgende kennismaking met levende muziek vond kort daarop plaats door een buurman in de hoofdstad. Hij vroeg of ik samen met hem wilde intekenen voor een concertserie met uitvoeringen van klassieke gitaarmuziek. Gedaan en tot mijn vreugde was dat een groot succes. Concerten in verschillende zalen en zaaltjes met keurig spelende Engelse gitaristen, maar ook met het dynamische spel van de Spaanse gitarist Paco de Lucia. Een wel zeer getalenteerde gitarist die helaas onlangs is overleden. Hij trad op in Carré en na twee nummers stopte hij plotseling. De eerste rijen waren gevuld met Spanjaarden, die hun enthousiasme niet onder stoelen of banken staken. Dat belemmerde hem en op zeer vriendelijke wijze vroeg hij zijn landgenoten vooral te luisteren, het was uiteindelijk geen stierengevecht.
Mijn nieuwsgierigheid was gewekt en onder andere door de film Diva, met een sopraan zangeres in de hoofdrol, werd ik ook geprikkeld om klassieke zang te ontdekken. Ik werd fan van Teresa Berganza, een fantastische mezzosopraan. Zij is inmiddels 79 jaar oud en zal vast niet meer optreden, maar met genoegen heb ik een van haar concerten bijgewoond in het concertgebouw in Amsterdam. Het publiek, mijzelf incluis, was zo enthousiast dat zij meerdere keren terugkwam voor een toegift, een mooie ervaring. Nog steeds wanneer ik haar hoor zingen - nu dan via een CD of iTunes - krijg ik kippenvel en vochtige ogen. Uit liefde voor vinyl heeft het best lang geduurd eer ik mijn eerste CD-speler kocht. Mijn vader was net overleden en mijn moeder deed mij een CD cadeau met de muziek die werd gespeeld tijdens het afscheid nemen. Tja, toen ging ik overstag.
   Groeiende fascinatie voor levende muziek maakte dat ik ging verlangen een piano bij de hand te hebben. Wanneer vrienden op reis gingen en mij vroegen op hun huis te passen en planten water te geven, informeerde ik altijd of ik dan op hun piano mocht spelen, mits zij er een hadden staan natuurlijk. Dat mocht altijd en zo heb ik de blokfluit periode toch nog goed kunnen verwerken. Zeker op een glimmende vleugel, dan ging ik uit mijn dak zogezegd. Niet dat ik heb leren spelen of heb leren noten lezen. Nee, gewoon gesprekken voeren, hardop denken in muziek (nou ja, geluid) en dat plezierde enorm. Zo sterk zelfs dat ik begon te sparen om zelf een piano te bezitten. Vele jaren heb ik geld apart gelegd en eindelijk kon ik met een pianostemmer op pad om een goed exemplaar te kiezen. Een tweedehandse Duitse piano, die erg goed klonk en volgens de stemmer een heel goed binnenwerk had. Die werd kort daarop bezorgd en met veel vuurtorens (de briefjes van 250 gulden toen) heb ik met trots de piano ontvangen. Niet dat mijn capaciteiten om te spelen plotseling groeide, ik genoot eenvoudigweg heel erg van de klank en de mogelijkheden. Ik werd een keer verliefd op een dame die ik in een kuuroord had ontmoet en na terugkomst kon ik dan op die piano alle mooie momenten vertolken en voor haar op cassette opnemen. De bel bij de receptie, het geroezemoes in de eetzaal, de witte badjas, het kluisje, de blik die je deed smelten, de zweetdruppels op haar rug, het keerde allemaal terug in het pianospel. Heel leuk om te doen, hoesje maken voor het opbergdoosje en dan met genoegen de dame in kwestie weer terugzien. Ze vond het prachtig. Die piano heeft mijn verhuizing naar Azië niet meegemaakt, de container was al tot aan het dak toe gevuld. Een goede vriend heeft het instrument toen overgenomen.
   Rekening houdend met mijn gemis aan muziek als kind vond ik het des te leuker om mijn dochter wel kansen te bieden. En zo kreeg zij als klein meisje een tijdje les van een Japanse lerares. De lessen gingen haar goed af, maar de lerares was wel erg serieus en dat maakte dat zij er de brui aan gaf, helaas. Pas veel later heeft zij op eigen houtje de draad weer opgepakt en toen bleek er toch een bodem gelegd te zijn. Zij verbleef een tijd bij een gastgezin, waar de vader onder andere muzikant en pianostemmer is. Omdat ze nog niet plaats kon nemen in een internationale schoolklas vulde zij de wachttijd met veelvuldig pianospel, daarbij soms geholpen door de aanwijzingen van de gastvader. Een maand later zocht ik haar op en tot mijn verbazing speelde ze met genoegen uren achter elkaar op de piano daar. Geen bladmuziek, maar eigen melodieën. Van een heel ander kaliber dan hetgeen haar echte vader speelt. Met veel plezier bezochten we piano handelaren en daar ging ze stuk voor stuk de piano's bespelen en beoordelen qua klank. Als leek hoorde ik schaapachtig haar gedetailleerde commentaar aan.
Na enige tijd ging zij terug naar haar moeder in Azië en ik heb haar met klem aangeraden een piano te vinden of te kopen daar, zodat zij zich verder kon ontwikkelen. Die piano kwam er en ter aanmoediging stuurde ik haar per email bladmuziek met piano oefeningen, onder andere van de componist Philip Glass. Inmiddels heeft ze zich eigen gemaakt om goed noten te kunnen lezen en met plezier luisterde ik via Skype wanneer ze een stuk liet horen.
   Terug verhuizend naar Europa vond ik in Zuid-Frankrijk een appartement waar ook een kamer voor mijn dochter ingericht kon worden. Met het idee dat ze een eigen plek zou hebben wanneer ze een tijd op bezoek wilde komen of zelfs langer zou willen blijven. Onwillekeurig moest ik tijdens het inrichten mede aan haar pianospel denken en het leek mij een goed idee - alhoewel met een zeer beperkt budget - een piano op de kop te tikken. En ook nog een beetje voor mijn eigen lol. In Frankrijk hebben ze ook een soort marktplaats op internet en ik was verrast in mijn woonplaats een fraaie piano aangeboden te zien worden voor een zeer redelijke prijs. Intussen ontmoette ik mijn bovenbuurman en die bleek naast clown ook pianostemmer te zijn geweest. Dus hij kon mij vertellen waar ik vooral op moest letten en bij bezichtiging van het instrument maakte ik foto's van de buiten- en de binnenkant. Die liet ik hem zien en ook al was de piano honderd jaar oud, voor het gevraagde bedrag leek het hem een goede keuze. Busje gehuurd om zes kilometer op en neer te rijden, tijdstip afgesproken, dezelfde buurman om zijn hulp gevraagd en ook nog een ober uit het buurtcafé gestrikt om die piano op te halen. Met zijn drieën zaten we voor in de auto en ik stelde lachend voor om samen een transport bedrijf te beginnen, onze drie voornamen op de zijkant van de auto geschilderd. Philippe, Matthieu et Ronald pour tous les transports. Hm, zware spullen gaan vervoeren zagen zij niet zitten, dus ik stelde voor alleen diamanten en andere sieraden te doen. De sfeer was in elk geval goed en dat kwam wel van pas. Jeetje, wat is zo een piano zwaar! Bij het appartement gekomen wist de ober nog een stamgast te strikken en zo waren we met zijn vieren om de piano op een hoog te krijgen. Gelukt, maar ik had het gevoel dat mijn armen minstens tien centimeter waren opgerekt. De volgende dag kwam een nog actieve pianostemmer en die stortte zich met zijn gereedschap op de buik van het instrument. Na veel timmeren en pingelen werd het geluid aanzienlijk beter en hopelijk hoeft hij niet iedere maand weer terug te komen. Behalve de piano is onverwachts mijn dochter ook gearriveerd, de tropen verwisselend voor het Mediterrane klimaat. Zij speelt en oefent iedere dag en ik moet erkennen - vroeger wist ik niet beter - dat er niets gaat boven de klanken van levende muziek. Wat een feest!